اما اول ببینیم آلودگی نوری چیست :

بسياري از ساکنين شهر هاي بزرگ تصور مي کنند که کم فروغي ستاره ها در شهر حاصل آلودگي هواست. اينان ناخودآگاه تقصير هر معضل زيست_ محيطي را به گردن هوا مي اندازند، چرا که آلودگي آن مشهودتر از ديگر عوارض است. براي يافتن علت اصلي، مي توان اينگونه تصور کرد تنها چيزي از جنس خود ستاره يعني نور مي تواند ديدار آن را مختل نمايد. چيزي شبيه نور خورشيد، نور ماه و يا ....

بله، نورهاي مصنوعي ساخته دست بشر. منابع نورهاي طبيعي هر کدام در جاي خود وظيفه اي داشته و معقول به نظر مي رسند اما به نظر مي رسد تمام مشکلات بعد از اختراع اديسون (لامپ) آغاز گرديد و بدين گونه آلودگي نوري پديد آمد.

آلودگي نوري چيست؟

هر گاه با نور مصنوعي رفتار نادرست و غير استاندارد صورت گيرد آلودگي نوري پديد مي آيد. در حقيقت اگر اعتقاد به ميانه روي در مصرف هر چيز داشته باشيم، استفاده از نور نيز حد و اندازه خود را دارد. پس استفاده بيش از اندازه از نور توليد آلودگي نوري مي كند. در واقع نورهاي مصنوعي كه در زمان يا مكان نامناسب از استاندارد خود خارج شده و با كيفيت نامطلوب محيط زيست و آسمان شب را آزاردهنده و آلوده مي سازد را آلودگي نوري مي ناميم.

تاريخچه

اولين مطالعات در مورد آلودگي نوري در حدود 36 سال پيش در زمينه افزايش روشنايي آسمان شب، به وسيله ستاره شناسان انجام گرفت. چرا كه پيش از محسوس بودن اين افزايش روشنايي براي ساير افراد، تجهيزات دقيق علم نجوم (تلسكوپ ها) متوجه چنين شرايطي شده بودند. كشورهايي مانند ايتاليا، كشورهاي اروپاي شرقي، آمريكا و استراليا از پيشتازان كنترل اين آلودگي هستند. به طوري كه اولين گردهمايي بين المللي در سال 1995 ميلادي در ايتاليا با موضوع "آلودگي نوري، ابعاد و احتمال وقوع" برگزار گرديد و به فاصله دو سال اولين قانون محلي در همان كشور به تصويب رسيد.

تجربه شما

حتماً شما آلودگي نوري را در زندگيتان تجربه كرده ايد. هنگامي که در کوير يا منطقه اي هستيد که از دسترس بشر به دور مانده است، در شب، آسمان پرستاره اي را نظاره مي کنيد که تا به حال آن را در شهرتان مشاهده نکرده ايد. اين موضوع همان آلودگي نوري در شهرها را نشان مي دهد که مانع از درخشش ستارگان در آسمان مي شود.

ما به نور لامپ‌ها تنها به حدي نياز داريم كه با زاويه تابش مناسب محيط اطرافمان را روشن کند نه آسمان بالاي سرمان را! چرا كه در چنين شرايطي فضاي تاريك و ظلماني آسمان با نوري غير طبيعي و مزاحم آلوده مي‌شود. همچنين بسته به نوع لامپ از 30 تا 40 درصد اتلاف انرژي به همراه دارد. البته در شهر هاي بزرگ ذرات معلق آلودگي هوا، مانند آينه اي اين نورهاي را به سوي زمين باز مي تاباند و موجب تشديد آلودگي نوري مي شود.

اثرات آلودگي نوري بر انسان

قرار گرفتن طولاني مدت انسان در زير نور مصنوعي به علت وجـود اشـعه مادون قـرمز و فـرابنفـش باعـث آسيب هاي چشـمي مي گردد. نورهاي مزاحمي مانند نورهايي كه از پنجره در هنگام خواب وارد اتاق مي شود باعث بروز استرس و كاهش تمركز فكر در انسان مي شود و در دراز مدت باعث تضعيف دستگاه ايمني بدن و افـزايش احتمـال ابتلا به انـواع سرطـان از جمله سرطان هاي پوستي، جوش زدگي، رنگ پريدگي و سرطان سينه در زنان مي گردد.

از انواع ديگر آلودگي نوري مي‌توان به خيرگي اشاره كرد. هنگاميكه پرتو مستقيم يك منبع نور با شدت زياد در محور ديد عابرين يا رانندگان قرار مي‌گيرد اين پديده رخ داده و سبب كم شدن ديد و ناراحتي عابرين و رانندگان مي شود و خطر تصادفات را در هنگام رانندگي افزايش مي دهد. چراغ هاي تزئيني که شهرداري ها در کنار خيابان ها به جهت ايجاد زيبايي مصنوعي به کار مي برند نيز مي تواند باعث خيرگي و يا خستگي چشم راننده گردد. در حقيقت به جز آسفالت خيابان و تابلوهاي راهنمايي، راننده نبايد هيچ نور ديگري را در ميدان ديد خود ببيند. اين يعني توجه به زاويه و مقدار تابش.

همچنين نور بيش از اندازه، آستانه تحمل و ساعت دروني بدن را كه كنترل كنـنده سيستم هاي زيسـتي و ريتـم هاي رفتـاري است، كاهـش داده و موجب افسردگي نيز مي گردد.

در شهر هاي بزرگ به دليل ميزان بالاي نور مصنوعي پراكنده شده در جو، ‌امكان ديدن ستارگان و طبيعت آسمان شب براي ساكنان آن وجود ندارد همچنين ستاره شناسان مجبورند مسافت هاي بسياري را پيموده تا به آسماني تاريك و عاري از هر نوع نور آزاردهنده دست پيدا كنند. مبارزه با آلودگي نوري هدف تاريکي مطلق در شهر ها و ديدن کهکشان راه شيري را دنبال نمي کند، بلکه انتظار دارد گنبد نوراني شهر در فاصله 200 کيلومتري، افق آسمان رصدگر را از بين نبرد.

اي کاش انسان ها دريابند که طبيعتي غير از درخت و رود و دريا نيز وجود دارد و تنها کافي است کمي سرشان را بالا گرفته تا جهان شگفت انگيز ستارگان، دانه هاي دلشان را صيقل بخشد. کافي است خاطرات پدرانشان را براي شمردن شهاب ها تا پاسي از شب بشوند تا براي ديدن آسماني روحاني لحظه شماري کنند.

منبع: Lightpollution.ir